Ulises Carrión

In Groningen is de conceptuele kunstenaar Ulises Carrión (1941-1989) geen onbekende en maakt zelfs deel uit van het Groninger culturele DNA. Al vroeg in zijn carrière, in 1974, deed Carrión mee aan een groepstentoonstelling in De Mangelgang, met de titel 'Favourite Books'. Tijdens de zomermanifestatie in 1977 kwam hij naar Groningen voor de performance '45 revoluciones por minute', uitgevoerd binnen het klankpoëtenprogramma 'Taalhandelingen'. Deze vond plaats op zondag 7 augustus op het Martinikerkhof. Carrión combineerde een 45-toerenplaatje met revolutie - 'toeren' is in het Spaans 'revoluciones' - door razendsnel revoluties te tellen onder het draaien van een plaatje. Hij kwam tot 149. In 1984, na Amsterdam, in Groningen een filmmanifestatie gehouden aan de hand van zijn project 'Lilia Prado Superstar'.

In enkele steden is het oeuvre van Carrión de afgelopen jaren uitgebreid te zien geweest in Amsterdam (1992), Mexico City (2002), Londen (2010), Porto (2010), Madrid (2016). In 1991 in Groningen vond de tentoonstelling plaats in het Centrum Beeldende Kunst, die aan Carrión werd opgedragen. Dat was twee jaar nadat de Nederlands-Mexicaanse kunstenaar in Amsterdam gestorven was en de terugblik tekende de warme band van Groningen met de helden van het kunstenaarsboek. Carrión werd met deze tentoonstelling geëerd, omdat hij als kunstenaar en theoreticus van groot belang was voor de ontwikkeling van kunstenaarsboeken. Gastcurator was Johan Deumens en Anne Moeglin-Delcroix schreef de inleiding voor de catalogus.

Vooral dankzij pioniers als Poul ter Hofstede in het Groninger Museum en Wim Beeren bij de Universiteit Groningen, beiden inmiddels breed overvleugeld door ARTisBOOK, is Groningen altijd de haven gebleken waar kunstenaarspublicaties prettig zijn aangeland. Tijdens de Week van het KunstenaarsBoek in 2018 exposeerde voor het eerst de Universiteitsbibliotheek Groningen een selectie conceptuele kunstenaarsboeken uit eigen collectie, aangevuld met werken uit particuliere collecties en het Groninger Museum. Extra aandacht was besteed aan het belangwekkende kunstenaarschap van Carrión.

Met deze digitale expositie laat ARTisBOOK de schoonheid en de veelzijdigheid van het oeuvre van Carrión zien, wiens invloed nog steeds erg groot is bij (jonge) kunstenaars.

Henk Woudsma, (8 mei 2020)